Jak wynalazłam koło na nowo

Aby przygotować ekspozycję, którą można zwiedzić samodzielnie i w dość krótkim czasie, która nie przytłoczy gościa zbyt detalicznym przedstawieniem faktów, będzie wciągająca i pozwoli coś zapamiętać, konieczna była ostra selekcja i pewne ogólne założenia dotyczące narracji. Podczas warsztatów wypracowaliśmy trzy filary, na których miała się opierać cała opowieść. Pierwszy z nich to czas i ciągłość: historia Tyskich Browarów Książęcych sięga cztery wieki wstecz, a piwo warzyło się tu nieprzerwanie mimo zawirowań dziejowych i trudnych momentów. Drugi filar stanowi wyjątkowe połączenie tradycji z nowoczesnością. Mamy obiekt będący w części zabytkiem, perłą architektury XIX wieku, a równocześnie niezwykle nowoczesnym przedsiębiorstwem, które jest w stanie uwarzyć prawie 8 mln hektolitrów piwa rocznie. Sercem browaru jest pięknie zdobiona, historyczna warzelnia, która wciąż pracuje, nie jest skansenem, a całkiem niedaleko najnowocześniejsze linie rozlewu napełniają tysiące butelek, puszek i kegów na godzinę. Te dwa oblicza browaru doskonale się uzupełniają, nowości wprowadza się z tu z poszanowaniem tradycji. I trzeci filar – ludzie, którzy przez dziesiątki lat kształtowali to miejsce swoją pracą i życiem. Browar był całym światem dla wielu generacji browarników, którzy nie tylko tutaj pracowali, ale także mieszkali, wychowywali dzieci, hodowali zwierzęta gospodarskie, chodzili się pomodlić i bawili się w kasynie. Więź z minionymi pokoleniami jest silna mimo upływu lat. Taka ciekawostka: kompleks zdobią zaprojektowane przeze mnie murale, które odtwarzają historyczne zdjęcia pracowników browaru, i jeden z obecnych pracowników rozpoznał na nich swojego przodka.

Odrębną kwestią było, co tak naprawdę powinniśmy pokazać na ekspozycji, bo cztery stulecia pełne postaci i faktów to prawdziwa klęska urodzaju. Wytypowaliśmy dziesięć epizodów – kamieni milowych w historii browaru – i na nich zbudowaliśmy narrację, która zresztą przyjęła dość charakterystyczną formę. Można powiedzieć, że przy okazji wynalazłam koło na nowo. Uświadomiłam sobie bowiem, że świat piwny jest okrągły: ten kształt mają butelki i puszki, kegi i kufle, kapsle i wafle. Nie pozostało nic innego jak przyjąć go jako wiodący w naszej opowieści – i tym sposobem epizody historyczne, jak również kino, od którego zaczyna się zwiedzanie, zamknęliśmy w cylindrach. Dodatkowo trasa zwiedzania układa się w symbol nieskończoności, który odnosi się do trwałości Tyskich Browarów Książęcych, ich wielowiekowych dziejów, które codziennie piszą się dalej. Z kolei korytarz ma kształt butelki – zależało mi, by ekspozycja zawierała wiele motywów, które nie tylko są estetyczne i intrygujące, ale też coś znaczą.